ORYANTASYON & UYUM
Çoğu çocuk için okul dönemi tatilin rahat ve sınırsızlığının ardından ciddi bir kurallar ve disiplin
zamanı gibi geliyor. Bu nedenle okula başlangıç süreci her koşulda bir alışma dönemini de
beraberinde getiriyor. Bu yazıyı sadece okula yeni başlayan çocuklarımız için değil. Tatilden çıkıp
okul düzenine geçen her çocuk için yazdığımı söylemeliyim. Okula başlamadan önce oryantasyon
süreci çok önemlidir. Okul, çocuklar için tanıdık olmayan yeni bir ortam demektir. Güvenli
yerinden ve bağlanma figürlerinden uzaktadır. Üstelik yeni bir rutine uyum sağlaması gerekir.
Başlangıçta çocukların ve tabii ebeveynlerin bunların üstesinden gelmekte zorlanması beklenen
bir durumdur. Önemli olan bu zorlanmalarla etkili bir şekilde baş etme becerilerini
geliştirebilmektir.
Oryantasyon önce evdeki düzen ile başlar..
Okul dönemi başlamadan önce çocuğunuzun ev içindeki düzenini planlayın. Çünkü her zaman
bir değişim, yeni bir başlangıç ve bitiş sürecinde mutlaka ilk yapılması gereken planlama ve
düzen olmalıdır. Bu nedenle çocuğunuz okula başlamadan önce mutlaka evdeki uyku, beslenme,
evdeki görev dağılımı, zamanlamalar ile ilgili bir düzen kurmalısınız. Yalnız bu düzeni kurarken
basitleştirmeniz evinizdeki herkes ve çocuklarınız için her zaman uygulanabilir olacaktır.
Okula gönderirken mutlu bırakmalı ve mutlu almalı..
Çocuğunuz belki sizi bırakmak istemediği için belki kuralları reddettiği için belki de okuldan
korktuğu için okula gitmek istemeyebilir. Burada okul ve öğretmen ile iş birliği içinde olmanız
gerekiyor. Burada okul kapısından sonra çocuğunuzun sorumluluğunun öğretmende olduğunu
unutmamalısınız. Bu nedenle okul kapısından çocuğunuzu öğretmenine teslim ederken heyecanlı,
panik ya da kaygılı değil, mutlu ve bu durumu normalleştirerek ayrılmalı ve mutlu teslim
almalısınız. Bu durum çocuğunuzun okulu korkulacak bir yer olmadığını düşünmesinde yardımcı
olacaktır.
Çocuğunuzdan beklediklerinizi tekrar düşünün…
Büyük beklentiler büyük yükler olarak çocuklarınıza yansır. Bu nedenle çocuklarınız ile
beklentilerinizi gözden geçirin. Kendinize ilk soracağınız soru “Bu çocuğum için gerçekten gerekli
mi? Yoksa sadece bunu ben mi istiyorum?” Okul süreci kendi beklentilerimiz ile çocuğumuzun
gerçek ihtiyaçlarının birbirine karıştığı bir dönem. Bu nedenle önce ebeveyn olarak değişim ve
denetime kendimizden başladığımızda çocuklar için sağlıklı büyüme ve olgunlaşma ortamını
yaratabiliriz.
”GÜVENDE MİYİM?”
Hem oryantasyon dönemi hem de diğer bütün yaşantılarda çocuğunuzun duygusunu kabul
etmek, duyguyu ona geri yansıtmak, zorlanmalarını anladığınızı ve yanında olduğunuzu
göstermek büyük önem taşır. Çocukların zihnindeki ilk soru “güvende miyim?” sorusudur ve
oryantasyon dönemi bu sorunun oldukça gündemde olduğu bir dönemdir.
Üst beyin fonksiyonları gelişme aşamasında olan çocuğunuz için, parasempatik sinir
sistemini (bedenimizin gevşemesinden sorumlu sinir sistemi) aktive edecek sakin ve güven
veren bir tavır içerisinde olunmalıdır. Bunu yapabilmenin şartı ise ebeveynin çocuğunun
süreci atlatabileceğine dair güven duyması, becerilerine güvenmesi ve elbette çocuğunu
emanet ettiği kurumla ilgili kafasında soru işareti bulunmamasıdır. Şunu biliyoruz ki
ebeveynin duygusu çocuğa da yansır. Bu sebeple ebeveynler okulla birlikte çocuk özelinde
izlenecek yolla ilgili hemfikir olmalıdır.
-Oryantasyon döneminde, okulda geçireceğiniz zamanlarda pasif kalmaya çabalamalı,
gözlemci konumunda kalmaya ve çocuğunuzu öğretmenine yönlendirmeye özen
göstermelisiniz.
· Tüm ilginizin çocukta olmasına (telefon ya da başka bir şeyle uğraşmamaya, başka
çocuklarla oynamamaya vs.) dikkat etmelisiniz.
· Ayrılık denemeleri için aceleci olmamalı, ayrılığa ve uzaklaşmaya zorlamamalısınız.
· Ayrılık anı geldiğinde, uzun mantıksal açıklamalar yerine çocuğun duygusunu kabul
etmelisiniz (‘Haklısın, bu kolay değil, ben sana destek için yanındayım.’, ‘çok keyifli bir hafta
sonu geçirdin, şimdi okula gelmek zor geliyor.’, ‘yeni bir ortama alışmak zor ve nasıl
davranacağını bilmiyorsun’ gibi)
· Öğretmenle ayrılık anını birlikte yönetmelisiniz.
· Vedalaşmayı uzun tutmamalı, bir araya geleceğiniz zamanı beklediğinizi söyleyerek
ayrılmalısınız.
· Okul sonrasında yapacaklarınızı planlayabilir, sevdiği şeyleri okul sonrasına
bırakabilirsiniz.
· Aranızda bir vedalaşma hareketi belirleyebilirsiniz.
Psk.Beyzanur BOZKURT
