ÇOCUKLAR VE DUYGULAR

Nasılsınız?

Neler hissediyorsunuz?

Şu an hangi duygular size eşlik ediyor?

Duygular kendimizi ve diğerlerini daha iyi anlamlandırabilmemiz için önemli bilgiler taşıyan araçlardır. Duygularını tanıyan ve onların farkında olan kişiler çevreleriyle daha sağlıklı ilişkiler kurabilir. Öncelikle duygular iyi-kötü, doğru-yanlış biçiminde gruplandırılmamalıdır. Çünkü her bir duygu, değişen ve gelişen benliğimizin bir parçasını oluşturur. Çocukların duygu dünyasının gelişiminde ebeveynlerin rolü büyüktür. Çocuğun gelişim süreci boyunca ebeveynler, çocukları ile kurdukları iletişim şekilleri, onlara karşı olan tutumları, onların ihtiyaçlarına cevap verme şekilleri ve duygu düzenleme yöntemlerini kullanış şekilleriyle çocuklarına model olurlar.

Şaşkınlıktan utanca, gururdan empatiye varana kadar gün içinde çok sayıda duygu yaşarız. Bu duygulara yaklaşımımız 4 yaşındayken farklı, 14 yaşındayken farklı olacaktır. İlerleyen yaşlarda ise işler daha da değişir. Her geçen gün yaşadıkları farklı duygulara verdikleri tepkiler ve bu duyguları yorumlama biçimleri; çocukların seçimleri, davranışları ve yaşamla ne kadar iyi başa çıktıkları üzerinde önemli etkiye sahiptir.

Çocuklar büyüdükçe ve farklı durumlara maruz kaldıkça duygusal yaşamları da daha karmaşık hale gelir. Dolayısıyla, bir dizi duyguyu yönetmek için geliştirilen beceriler, uzun vadede çok önemlidir.

Duygusal gelişim, bebeklik döneminde başlayan ve erişkin yaşta devam eden karmaşık bir süreçtir. Duygusal gelişim, küçük birer çocukken şu adımlarla başlar:

Duyguların neler olduğunu öğrenmek Nasıl ve neden gerçekleştiklerini anlama

Kendi duygularını ve diğerlerinin duygularını tanımak Bunları yönetmenin etkili yollarını geliştirmek.

Çocukların Duygu Düzenleme Becerileri Nasıl Desteklenir?

Duyguları Tanımak

Çocukların duygu düzenleme becerilerini desteklemenin ilk adımı; duyguları tanımalarına ve anlamalarına alan açmaktır. Çocuk hissettiği duyguyu tanıyarak bedeninde ve zihninde olanları anlamlandırabilirse içinde bulunduğu durumla sağlıklı bir şekilde baş edebilir. Burada çocuğunuzla kitaplardaki ve filmlerdeki karakterler üzerinden duygular hakkında konuşarak duyguları öğretebilirsiniz.

Ailede Duygulara Alan Açmak

Her türlü duyguya yer açılarak kabul edildiği ve ifade edilmesine imkan sunulduğu bir aile ortamında büyüyen çocuk, kendi duygularını kabullenerek duygularının farkında olur. Aile içinde çocuğun hissettiği duyguların yok sayılmadan görülmesi, çocuğun bir duyguyu hissettiğinde bunun doğal olduğunu algılamasını kolaylaştıracaktır.

Model Olmak

Çocuğun duygu işlemlemeye yönelik ilk adımları ebeveynlerinin duygu düzenleme becerileri ile yakından ilişkilidir. Çocuklar yaşadıkları durumlar karşısında nasıl tepki verileceğini, ebeveynlerinin duygu ifadelerini kopyalayarak öğrenirler ve bu yolla yansıtırlar.

Psikolog/Aile Danışmanı Beyzanur BOZKURT